De werkgroep groen houdt zich bezig met de zorg voor het groene erfgoed en cultuurlandschap. Wij houden de groene ontwikkelingen zo goed mogelijk bij en vertalen dat in bijdragen voor kennisdagen en voorstellen voor het Bestuurlijk Platform Erfgoedgemeenten (BPE). Met partners in en buiten het erfgoedveld houden wij daarnaast contact om groen onder de aandacht te brengen en houden.
Leden werkgroep
De werkgroep bestaat uit Anne van Rooij (Utrechtse Heuvelrug), Carla Scheffer (Voorschoten-Wassenaar), Rob Hendriks (Utrecht), Miranda Delfstra (Leeuwarden), Margriet Panman (Zoetermeer), Wim Boerefijn (Apeldoorn) en Marjolein Sanderman (Rheden, tevens eerste aanspreekpunt van de werkgroep m.sanderman[@]rheden.nl). Heb je belangstelling voor de werkzaamheden van de werkgroep en wil je er misschien wel lid van worden, neem dan vooral contact op. Iedere collega is van harte welkom om mee te denken en doen!
Groen erfgoed
Van de 62.000 rijksmonumenten zijn er 1.400 groen: landgoederen, parken, begraafplaatsen etc. Zo op het oog een beperkt deel, maar die perceptie verandert als je je realiseert dat alleen de ruim 600 rijksbeschermde historische landgoederen en buitenplaatsen samen al 18.000 hectare beslaan….
Het groene erfgoed staat voor een belangrijke ruimtelijke kwaliteit waarmee mensen zich identificeren en levert vaak met het rode (en andere) erfgoed prachtige ensembles op. Maar er zijn meer plussen:
- biodiversiteit: 50% van de biodiversiteit hangt samen met de aanwezigheid van oude bomen die rijk vertegenwoordigd zijn op historische landgoederen en in historische stadsparken;
- economie: elke in historische landgoederen geïnvesteerde euro levert 3 tot 4 euro op;
- gezondheid: steeds meer studies wijzen uit dat groen positieve gezondheidseffecten heeft;
- toeristisch-recreatief: uit alle bezoekcijfers blijkt dat mensen graag en veel recreëren in een historische groene omgeving zoals oude landgoederen en stadsparken;
- sociaal-maatschappelijk: groen erfgoed verbindt lokale gemeenschappen en vormt een belangrijke factor als werkplaats voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt;
- klimaat: groen kan op vele wijzen bijdragen aan de klimaatopgaven waar wij voor staan, denk aan de rol van historische parken als coolspots in de steden, voor het opnemen en vasthouden van water, het geven van schaduw en het zuiveren van de lucht.
Naast dit beschermde groene erfgoed kent ook veel groen geen beschermde status terwijl het cultuurhistorisch wel van belang is. Dat is deels te wijten aan het feit dat de RCE zeer terughoudend is met de aanwijzing van nieuwe rijksmonumenten, deels aan het feit dat niet alle gemeenten zelf groene monumenten aanwijzen en ten slotte is veel groen erfgoed (denk aan groen uit de Wederopbouw- en Post65-perioden nog niet of onvoldoende in beeld. Met de enorme woningbouwopgaven waar we in Nederland voor staan is het de vraag of deze onbeschermde gebieden overeind kunnen blijven.
Cultuurlandschap
Nederland kent feitelijk geen oorspronkelijke natuur, overal is sprake van natuur waar menselijk ingrijpen in meer of mindere mate een rol heeft gespeeld. Dit cultuurlandschap is mede daardoor voortdurend in ontwikkeling. Ook nu weer staan we voor een grote transitie, ingegeven vanuit de veranderingen in de agrarische sector, de grote woningbouwopgaven en vooral ook de noodzaak om op andere manieren onze energie op te gaan wekken. Met name het plaatsen van windmolens en aanleggen van zonnevelden zal het landschap zonder twijfel gaan veranderen. Het is zaak om dat op een zorgvuldige wijze te doen, om die nieuwe energievormen in te passen op een bij het landschap passende wijze. Om ervoor te zorgen dat dit op de goede schaal gebeurt, is Nederland opgedeeld in dertig energie-regio’s. Gemeenten, provincies en waterschappen werken binnen die regio’s samen aan een Regionale Energiestrategie (RES). De RES is een instrument om gezamenlijk keuzes te maken voor de opwekking van duurzame elektriciteit, de warmtetransitie in de gebouwde omgeving en de daarvoor benodigde opslag en energie-infrastructuur.
Meer weten over de opbouw van het Nederlandse landschap, de opgaven en de zorgen? Lees dan het rapport Zorg om landschap van het Planbureau voor de leefomgeving. In dit rapport bepleit het planbureau een landschapsinclusief omgevingsbeleid.
Groen en de Omgevingswet
Natuurlijk is de werkgroep ook druk bezig geweest met de Omgevingswet en de AMvB’s die daaraan zijn gekoppeld. Zo is input geleverd voor de brieven die door het naar het rijk zijn gestuurd in reactie op zowel het Kabinetsperspectief NOVI en de NOVI.
Meer informatie?