Werkgroep Groen

De werkgroep groen erfgoed houdt zich bezig met de zorg voor het groen erfgoed en cultuurlandschap. Wij houden de groene ontwikkelingen zo goed mogelijk bij en vertalen dat in bijdragen voor kennisdagen en voorstellen voor het Bestuurlijk Platform Erfgoedgemeenten (BPE). Met partners in en buiten het erfgoedveld houden wij daarnaast contact om groen onder de aandacht te brengen en houden.

Leden werkgroep
De werkgroep bestaat uit Margriet Panman (Zoetermeer), Carla Scheffer Wassenaar), Miranda Delfstra (Leeuwarden), Sofia Dupont (Groningen), Pauline Jansen (Nijmegen) en Hendrik Haafkens (Enschede). Margriet is voorzitter van de werkgroep en Hendrik vertegenwoordigt het thema in het bestuur van de FGM. Heb je belangstelling voor de werkzaamheden van de werkgroep en wil je er misschien wel lid van worden, neem dan vooral contact op met Margriet Panman of Hendrik Haafkens. Iedere collega is van harte welkom om mee te denken en doen!

Groen erfgoed
Van de ongeveer 62.000 rijksmonumenten zijn er 1.400 groen: landgoederen, parken, begraafplaatsen etc. Zo op het oog een beperkt deel, maar die perceptie verandert als je je realiseert dat alleen de ruim 600 rijksbeschermde historische landgoederen en buitenplaatsen samen al 18.000 hectare beslaan….

Groen Erfgoed Beeld: Via gemeente Rheden

Het groen erfgoed staat voor een belangrijke ruimtelijke kwaliteit waarmee mensen zich identificeren en levert vaak met het rode (en andere) erfgoed prachtige ensembles op. Maar er zijn meer plussen:

biodiversiteit: 50% van de biodiversiteit hangt samen met de aanwezigheid van oude bomen die rijk vertegenwoordigd zijn op historische landgoederen en in historische stadsparken;
economie: elke in historische landgoederen geïnvesteerde euro levert 3 tot 4 euro op;
gezondheid: steeds meer studies wijzen uit dat groen positieve gezondheidseffecten heeft;
toeristisch-recreatief: uit alle bezoekcijfers blijkt dat mensen graag en veel recreëren in een historische groene omgeving zoals oude landgoederen en stadsparken;
sociaal-maatschappelijk: groen erfgoed verbindt lokale gemeenschappen en vormt een belangrijke factor als werkplaats voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt;
klimaat: groen kan op vele wijzen bijdragen aan de klimaatopgaven waar wij voor staan, denk aan de rol van historische parken als coolspots in de steden, voor het opnemen en vasthouden van water, het geven van schaduw en het zuiveren van de lucht.

Naast dit beschermde groene erfgoed kent ook veel groen geen beschermde status terwijl het cultuurhistorisch wel van belang is. Dat is deels te wijten aan het feit dat de RCE zeer terughoudend is met de aanwijzing van nieuwe rijksmonumenten, deels aan het feit dat niet alle gemeenten zelf groene monumenten aanwijzen en ten slotte is veel groen erfgoed (denk aan groen uit de Wederopbouw- en Post65-perioden) nog niet of onvoldoende in beeld. Met de enorme woningbouwopgaven, waar we in Nederland voor staan, zullen we inzet moeten leveren om deze soms vergeten maar hoog kwalitatieve ontwerpen weer onder de aandacht te brengen!

Cultuurlandschap
Nederland kent feitelijk geen oorspronkelijke natuur, overal heeft menselijk ingrijpen in meer of mindere mate een rol gespeeld. Dit cultuurlandschap is mede daardoor voortdurend in ontwikkeling. Ook nu weer staan we voor een grote transitie, ingegeven vanuit de veranderingen in de agrarische sector, de grote woningbouwopgaven en de noodzaak om op andere manieren onze energie op te gaan wekken. Met name het plaatsen van windmolens en aanleggen van zonneparken zijn het landschap aan het veranderen. Het is zaak om deze aanpassingen op een zorgvuldige wijze te doen, om die nieuwe energievormen in te passen, in aansluiting bij de kenmerken en identiteit van een gebied.

Conclusie
Groen erfgoed is een wereld op zich die wezenlijk anders is dan de wereld van het gebouwde erfgoed. Groen erfgoed is uitdagend en vraagt om veel specialistische kennis. Er zijn veel goed werkende netwerken die ons daarbij kunnen helpen! Groen en cultuurlandschap zijn ontzettend belangrijk voor de ruimtelijke kwaliteit, samenhang van cultuurhistorische (stads)structuren en welzijn voor iedereen. Groen erfgoed is van alle tijden, van paleistuinen tot volkstuinen van bosparken tot veenontginningen, van post ’65 tot Rococo. Voor elke ambtenaar monumentenzorg en erfgoed staat vast: Groen erfgoed is steeds meer een onderwerp van belang. Kennisdeling binnen de FGM en de groen erfgoednetwerken is daarom belangrijk relevant én urgent!

Meer informatie?

Opleidingen!