VTH staat voor Vergunningen, Toezicht en Handhaving. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het verlenen van vergunningen voor ingrepen aan monumenten en voor toezicht op de uitvoering en handhaving van de naleving van de regels.
Dit vraagt om een goede samenwerking tussen de adviseurs monumenten (of erfgoed) en de afdeling VTH van de gemeente. Om de kwaliteit van de uitvoeringspraktijk te garanderen zijn er diverse nieuwe regels en wetten vastgesteld.
De meest ingrijpende wetswijziging is de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen, die tot een nieuwe vorm van gemeentelijk toezicht zal gaan leiden. Daarnaast streven het IPO en de VNG ernaar om het kennisniveau van gemeenten en omgevingsdiensten op peil te brengen door de kwaliteitscriteria voor VTH taken op te stellen en daarop toe te zien.
De werkgroep houdt deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en praat mee over de positie van monumenten in het VTH beleid.
Voor meer informatie: Ilse Rijneveld, (gemeente Den Haag), Richard Rodenburg (gemeente Utrecht), Gertjan Buist (gemeente Groningen).
Overzicht belangrijkste wetten en regels
Inleiding
De bescherming van monumenten en van beschermde stads- en dorpsgezichten is geregeld in de Erfgoedwet (voorheen: Monumentenwet 1988). In deze wet is ook de Wet Archeologische Monumentenzorg opgenomen. Daarin wordt bepaald dat de archeologische waarde in de grond moeten worden meegewogen bij het opstellen van een bestemmingsplan. Gemeenten zijn op grond van de omgevingswet rekening te houden met cultuurhistorische waarden.
De wet Kwaliteitsborging bouwen
Met de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen wil het Rijk de verantwoordelijkheid voor het bouwen en dus ook voor de kwaliteit daarvan leggen bij de eigenaar, ontwerper en bouwer. In 2022, gelijk met de Omgevingswet, wordt deze regeling van kracht.
Op grond van deze wet komt de toets aan het Bouwbesluit door de gemeente te vervallen. Wanneer de verantwoordelijkheid bij de particulier komt te liggen, zal hij kennis moeten hebben om zelf het plan bouwtechnisch te toetsen aan de eisen en normen of dit door een derde laten doen. De gemeente kijkt voortaan alleen nog maar naar de planologische en esthetische kwaliteit en naar veiligheid. Voorlopig gaat deze wet alleen over nieuwbouw in een lage risicoklasse.
Meer lezen?
- Zie website ERM dossier ‘kwaliteitsborging voor het bouwen’
- www.omgevingsdienst.nl
Wet Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH)
De Wet VTH is 14 april 2016 in werking getreden. het is een wijziging van de Wabo (Stb.2015, 521).
Al in 2009 hebben VNG, IPO en het Rijk afspraken gemaakt om de kwaliteit van de uitvoering van de vergunningverlening, en van toezicht en handhaving te verbeteren en deze in een wet te verankeren. Als eerste kwamen hier de RUD’s uit voort, de Regionale Uitvoeringsdiensten, veelal Omgevingsdienst genoemd. Beoogd wordt via de RUD versnippering van kennis te voorkomen en de informatie-uitwisseling tussen OM, politie en bevoegd gezag te verbeteren. Deze zaken zijn met name van belang voor de milieutaken. Voor andere taken zijn kwaliteitscriteria opgesteld waar gemeenten aan moeten voldoen. Ook rondom de erfgoedtaken ten aanzien van vergunningverlening, toezicht en handhaving worden eisen gesteld. Concreet betekent dit voor de vereiste erfgoedfuncties dat de opleidingseisen, benodigde jaren van ervaring en aanvullende vereiste kennis exact worden voorgeschreven.
Verder lezen op wetten.nl, zie ook de website van infomil.
Vergunningverlening en handhaving
Monumenten en omgevingsvergunning
Het veranderen van een monument is vergunningplichtig. De toestemming voor het wijzigingen van een monument is geregeld in de omgevingswet.
Toezicht en handhaving
De gemeente is verantwoordelijk voor het bouwkundig toezicht bij werkzaamheden aan gebouwde monumenten. Om deze werkwijze eenduidig en inzichtelijk te maken, ontwikkelt de Federatie samen met de stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg een ‘tool’ Monumententoezicht.
Tool ‘Monumententoezicht’ (ontwikkeld door FGM en ERM)
Monumententoezicht is een hulpmiddel voor de bouwkundig onderlegde toezichthouder en voor de juridisch medewerker die belast is met het toezicht en de handhaving bij werkzaamheden aan gebouwde monumenten. Met deze site willen de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) en de Federatie Grote Monumentengemeenten (FGM) praktijkkennis overdragen en door het formuleren van handreikingen een bijdrage leveren aan een onderbouwde en uniforme werkwijze van gemeenten.
Op de website vindt u de belangrijkste elementen van een gebouw opgesomd: Constructief, Gevels, Ramen / Deuren, Daken, Interieur, etc. Per gebouwelement zijn de werkzaamheden die aan deze elementen uitgevoerd kunnen worden benoemd. Per werkzaamheid is vervolgens een juridisch en restauratie-technische toets beschreven. Monumententoezicht.nl ordent en biedt overzicht. Deze website inclusief toezichtsrapportage kan worden gebruikt op een computer, laptop en tablet.
Verder lezen
> Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg
> VNG: Handleiding Handhavingpraktijk