Op 26 juli heeft het Werelderfgoedcomité van Unesco de Hollandse Waterlinies en de Koloniën van Weldadigheid op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Op 27 juli volgde de Neder-Germaanse Limes.
Hollandse Waterlinies
De Hollandse Waterlinies vormen een verdedigingssysteem dat zich over 200 km uitstrekt. Het systeem, gebouwd tussen 1815 en 1940, bestaat uit een netwerk van 96 forten, dijken, sluizen, gemalen, kanalen en inundatiepolders. Nergens ter wereld vind je een waterverdedigingslinie van deze omvang, in een zo goed bewaarde toestand.
Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie, vindt de inschrijving een prachtig moment voor ons land. “Een geweldige prestatie van alle betrokkenen. We mogen trots zijn op deze internationale erkenning. Maar laten we nu niet vergeten, dat er met de erkenning ook een grote verantwoordelijkheid komt: er heel goed voor te zorgen. Door deze inschrijving heeft Nederland zich aan dat doel internationaal gecommitteerd”.
Boris van der Ham, voorzitter Stichting Werelderfgoed Nederland, “Deze uitbreiding maakt het verhaal van onze Waterlinies compleet: Een volledig doordacht verdedigingssysteem door het gebruik van water. Uniek in de hele wereld en daarom staat dit erfgoed terecht als één Werelderfgoed op de lijst”.
De Koloniën van Weldadigheid
Vanaf 1818 stichtte de Maatschappij van Weldadigheid kolonies in onontgonnen gebieden in het toenmalige Nederlandse Koninkrijk. Ze werden ook wel pauperkolonies genoemd. Het doel was om de armen in de steden betere vooruitzichten te geven door ze werk op het platteland aan te bieden en zelfvoorzienend te maken. De Koloniën van Weldadigheid waren een sociaal experiment, dat door middel van structuur, dwang en tucht de samenleving wilde verbeteren.
Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie: “Een zeer bijzonder moment, nu de Koloniën van Weldadigheid deze internationale erkenning krijgen. Door in de Koloniën werk, gezondheidszorg en onderwijs aan te bieden konden mensen zich onttrekken aan zeer armoedige omstandigheden. Het gedachtegoed dat eraan ten grondslag ligt is van grote invloed geweest op de ontwikkeling van het sociale stelsel in Nederland, maar ook daarbuiten. Het gaat om de visie mensen niet afhankelijk te maken van hulp en liefdadigheid, maar zelfredzaamheid te bevorderen. Die visie zien we ook terug in het Nederlands beleid op het gebied van internationale samenwerking.”
Boris van der Ham, voorzitter Stichting Werelderfgoed Nederland, “Hoe helpen we mensen in grote armoede verder? Dat was het idee in de 19de eeuw bij het opzetten van de Koloniën van Weldadigheid. Ongeveer één miljoen Belgen en Nederlanders stammen af van mensen die in de Koloniën van Weldadigheid hebben gewoond. Hoewel dit idealistisch opgezet plan destijds niet het gewenste resultaat had, is het een belangrijke plek in onze én de wereldgeschiedenis.”
Neder-Germaanse Limes
De Neder-Germaanse Limes is de grens van het Romeinse Rijk in de Romeinse provincie Neder-Germanië. Zo’n tweeduizend jaar geleden beschermde de limes het Rijk eeuwenlang tegen invallen van Germaanse stammen. Langs deze grens tref je daarom veel Romeinse sporen aan zoals resten van forten, legioensbases en wachttorens. De Neder-Germaanse Limes maakt deel uit van de veel grotere grens van het Romeinse Rijk in Europa en Noord-Afrika, die al gedeeltelijk op de Werelderfgoedlijst staat. Juist het Nederlandse deel laat zien hoe innovatief de Romeinse militairen waren en welke maatregelen ze namen om te reageren op het grillige rivierenlandschap. De resten hiervan zijn uitstekend bewaard gebleven in de natte bodem.
Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie: “Fantastisch dat het Nederlandse stuk van de grens van het Romeinse rijk nu op de werelderfgoedlijst is geplaatst. De Romeinen zijn zo’n 450 jaar lang aanwezig geweest in Nederland en hebben hier allerlei sporen nagelaten. Dat Nederland zo lang, en zo lang geleden al, onderdeel was van een veel groter geheel, is zeer belangrijk voor onze blik op de geschiedenis en onze plek in de wereld.
”Boris van der Ham, voorzitter Stichting Werelderfgoed Nederland, “De Romeinen spreken tot de verbeelding en iedereen kent ze van de geschiedenislessen van school. De grens van het Romeinse Rijk volgt de toenmalige Rijn van Katwijk aan Zee, langs Nijmegen tot in Duitsland. Langs deze grens zijn heel veel archeologische bodemschatten gevonden uit die tijd. Nergens zijn bijvoorbeeld zoveel goed bewaarde schepen opgraven als in Nederland. Niet meer dan terecht dat deze grens nu op de Werelderfgoedlijst staat. Het maakt de geschiedenis van de Romeinen nog beter zichtbaar.”