Met de invoering van de Omgevingswet hebben gemeenten over drie jaar geen bestemmingsplannen meer. Het nieuwe instrument heet dan omgevingsplan. Daarin wordt veel minder geregeld. Verbodsbepalingen worden vervangen door uitnodigingsplanologie, gestold wantrouwen wordt optimistisch vertrouwen. Met het omgevingsplan geeft de gemeente vorm aan een nieuwe opdracht: zorgen voor een gezonde en veilige leefomgeving met een goede omgevingskwaliteit. Het Schetsboek voor een Omgevingsplan Op Kwaliteit (OOK) opent het gesprek hierover.
Je wilt als gemeenschap alle ruimte bieden aan onvoorspelbare, geniale, bezielende initiatieven in de fysieke omgeving. Tegelijkertijd wil je garanderen dat er omgevingskwaliteit ontstaat en willekeur wordt vermeden. Of anders gezegd: je wilt niet plannen maar sturen op doelen, je wilt geen beperkende regels maar wel wat dingen regelen. Het lijkt de kwadratuur van de cirkel waartoe de Omgevingswet gemeenten verplicht.
Een omgevingsplan dat gebaseerd is op kwaliteit, in plaats van op verworven rechten, vraagt een radicaal nieuwe manier van denken en werken. De omslag die in de Omgevingswet gevraagd wordt is om niet langer te toetsen aan regels, wetten en normen (de kern van de bureaucratie), maar om te onderzoeken hoe een private investering een bijdrage kan zijn aan maatschappelijke doelen en ambities. De gemeente moet samen met haar inwoners een visie ontwikkelen op die ambities en vervolgens in het omgevingsplan een manier vinden om die visie ten uitvoer te brengen.
Het Schetsboek OOK vertaalt succesvolle werkwijzen uit de praktijk van het ruimtelijk kwaliteitsbeleid naar mogelijke uitwerkingen voor het omgevingsplan. Het gaat om het bouwen van een samenhangend kwaliteitsstelsel waarin private en publieke belangen worden samengebracht zodat initiatieven meerwaarde krijgen voor hun omgeving. Het Schetsboek helpt om keuzes inzichtelijk en bespreekbaar te maken.
Download hieronder het schetsboek.
