Erfgoed is een breed en alom aanwezig onderdeel van het dagelijkse leven. De Federatie Grote Monumentengemeenten (FGM) vindt het daarom belangrijk dat kinderen van jongs af aan leren over de historie van de eigen omgeving. Via het programma Curriculum.nu heeft de FGM feedback gegeven op plannen voor het verbeteren van het curriculum in het onderwijs. De FGM heeft in haar reactie meer aandacht gevraagd voor (gebouwd) erfgoed in het onderwijs.
Curriculum.nu
Curriculum.nu moet de basis vormen voor de actualisatie van het curriculum van alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs. 130 leraren en 18 schoolleiders zijn vanaf begin 2018 in teams op zoek naar de vraag wat leerlingen moeten kennen en kunnen. Via de website vraagt het programma naar input en reacties op de plannen.
Reactie FGM
De FGM heeft haar reactie opgesteld in de vorm van een brief die hieronder te vinden is. Kijk voor meer informatie op www.curriculum.nu.
Reactie Curriculum
Wij hebben gekeken naar de voorstellen voor het curriculum wat betreft de lijn Kunst en Cultuur. Het valt ons op dat in de gepubliceerde beschrijving het thema ‘erfgoed’ ontbreekt. Erfgoed gaat over de menselijke sporen uit het verleden die zichtbaar en tastbaar aanwezig zijn in het heden. Dat kunnen voorwerpen zijn, archeologische vondsten, archieven, gebouwen zoals kerken, huizen en kastelen en groene monumenten zoals landgoederen en begraafplaatsen. Ook bepaalde gebruiken, verhalen en gewoonten horen erbij.
Erfgoed is kortom een breed en alom aanwezig onderdeel van ons dagelijkse leven. Wij vinden het belangrijk dat kinderen van jongs af aan leren over de historie van de eigen omgeving. Om te weten waar je naar toe gaat moet je immers weten waar je vandaan komt. Door kennis te verkrijgen over de historie en de waarde daarvan in de huidige en toekomstige tijd kunnen de volwassenen van de toekomst beter onderbouwde keuzes maken en het erfgoed van vorige generaties op een verantwoorde manier doorgeven aan toekomstige generaties. Wij willen er dan ook voor pleiten om erfgoededucatie als volwaardig onderdeel op te nemen in het curriculum.
Graag verwijzen we ter onderbouwing van onze feedback kortheidshalve naar de website van het LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie Amateurkunst). Zij schrijven het onderstaande over erfgoededucatie (als onderdeel van cultuureducatie) op hun site.
Erfgoededucatie
Doelbewust leren over en met materieel en immaterieel erfgoed via gerichte instructie, zowel binnen- als buitenschools. Daarbij doen leerlingen aan de hand van sporen uit het verleden kennis en vaardigheden op en ontwikkelen zij inlevingsvermogen en persoonlijk, cultureel en historisch bewustzijn.
Erfgoed en erfgoededucatie
Erfgoededucatie betreft het leren over en door middel van erfgoed in de eigen omgeving waarbij het heden gekoppeld wordt aan het verleden of de herinnering. Het leren loopt uiteen van vermeerderen van kennis en vaardigheden, ervaren (zintuiglijk, affectief en cognitief), verbanden zien en betekenis geven, tot bewustzijn ontwikkelen van wat gemaakt is. Over het algemeen wordt binnen erfgoededucatie een vierdeling gemaakt: musea, archeologie, monumenten en archieven.
Erfgoededucatie in het onderwijs
De term erfgoedonderwijs wordt wel gebruikt om specifiek de erfgoededucatie binnen het formeel funderend onderwijs aan te duiden. Erfgoededucatie is geen apart schoolvak, en staat altijd in relatie tot andere leergebieden. In het primair onderwijs sluit erfgoededucatie aan bij kerndoel 56 in het leergebied Kunstzinnige oriëntatie, ‘De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed,’ en bij het leergebied Oriëntatie op jezelf en de wereld. In het voortgezet onderwijs wordt erfgoededucatie vaak gekoppeld aan de vakken geschiedenis en aardrijkskunde en aan een terrein als burgerschapsvorming. Het doel van erfgoededucatie hoeft niet altijd kennis van erfgoed te zijn. Erfgoeddidactiek blijkt ook een goed middel om nieuwe vormen van onderwijs vorm te geven, zoals samenwerkend en onderzoekend leren.
Erfgoededucatieprofessionals accentueren het verschil tussen erfgoededucatie en geschiedenis. Waar erfgoededucatie het verleden dichtbij de leerlingen brengt, leert geschiedenisonderwijs om objectief en met enige afstand naar het verleden te kijken.
Erfgoededucatie buiten het onderwijs
De educatieactiviteiten van erfgoedinstellingen zijn zowel op het onderwijs gericht als op een breder publiek. Vooral musea hebben een educatieve publiekstaak en verzorgen educatieve presentaties in de musea zelf, op internet en/of via andere media.
Bestuur Federatie Grote Monumentengemeenten